Groene en duurzame arbeidsvoorwaarden: wat zijn het en hoe haalbaar zijn ze?

Groene en duurzame arbeidsvoorwaarden zijn regelingen en voordelen die bedrijven aanbieden om zowel de ecologische voetafdruk van hun organisatie als het welzijn van hun werknemers te verbeteren. Dit omvat initiatieven die gericht zijn op het verminderen van CO2-uitstoot, het bevorderen van milieuvriendelijke keuzes, en het ondersteunen van bredere duurzaamheidsdoelen op lange termijn. Voorbeelden zijn fietslease programma's, elektrische voertuigen, energiebesparende maatregelen zoals zonnepanelen, en zelfs duurzame lunches of CO2-compensatieprogramma's.

Haalbaarheid van groene en duurzame arbeidsvoorwaarden: verschillende scenario’s

Bij het implementeren van groene en duurzame arbeidsvoorwaarden moet rekening worden gehouden met de fiscale mogelijkheden en beperkingen. Hieronder volgen verschillende scenario’s, afhankelijk van de aard van de arbeidsvoorwaarde:

1. Werkkostenregeling (WKR)

De WKR biedt bedrijven een fiscaal voordelige manier om bepaalde vergoedingen en verstrekkingen belastingvrij aan te bieden. Echter, de ruimte binnen de WKR is beperkt, vooral bij grotere bedrijven.

Stel je voor: een bedrijf heeft een loonsom van €50 miljoen. De WKR biedt 1,92% over de eerste €400.000 en 1,18% over het resterende bedrag, wat resulteert in een totale vrije ruimte van ongeveer €592.160. Als 30% van deze ruimte wordt gereserveerd voor duurzame initiatieven zoals zonnepanelen en warmtepompen, komt dit neer op €177.648. Met een gemiddelde investering van €8.000 per werknemer kunnen slechts 22 werknemers hiervan profiteren. Dit scenario laat zien hoe beperkt de ruimte is voor dergelijke grote investeringen binnen de WKR.

Lees meer over de Werkkostenregeling in deze blog.

2. Reiskostenvergoeding

Reiskostenvergoedingen tot €0,23 per kilometer zijn netto vrijgesteld, wat het aantrekkelijk maakt voor bedrijven om werknemers te stimuleren om te reizen voor hun werk, zonder dat dit ten koste gaat van de WKR.

Stel je voor: een bedrijf wil zijn werknemers graag aanmoedigen om vaker te kiezen voor duurzame vervoermiddelen, zoals het openbaar vervoer of carpoolen. Toch kan de WKR hierbij een uitdaging vormen, omdat het vergoeden van reiskosten vaak de fiscale ruimte beperkt.

Gelukkig zijn er mogelijkheden om dit slim aan te pakken. Bedrijven kunnen bijvoorbeeld gebruikmaken van gerichte vrijstellingen binnen de WKR. Zo kunnen ze een belastingvrije kilometervergoeding van maximaal €0,23 per kilometer verstrekken voor woon-werkverkeer. Daarnaast biedt de WKR ook de mogelijkheid om een OV-abonnement belastingvrij te verstrekken of te vergoeden, mits dit abonnement ook voor zakelijke doeleinden zoals woon-werkverkeer wordt gebruikt​ (Civra)​ (Belastingdienst).

Deze vrijstellingen helpen bedrijven om de fiscale ruimte binnen de WKR te behouden, terwijl ze tegelijkertijd hun werknemers kunnen stimuleren om te kiezen voor milieuvriendelijke opties zoals het openbaar vervoer of carpoolen. Voor bedrijven die duurzaamheid hoog in het vaandel hebben staan, is dit een effectieve manier om groene keuzes te bevorderen, zonder extra kosten of verlies aan fiscale voordelen—een win-win voor zowel het bedrijf als de planeet. 

3. Leasefiets en elektrische auto’s

Het aanbieden van een leasefiets en elektrische auto's zijn vaak fiscaal aantrekkelijke opties, omdat ze buiten de WKR vallen. Werknemers kunnen een leasefiets of elektrische auto via hun werkgever aanschaffen met belastingvoordeel, zonder dat dit ten koste gaat van de vrije ruimte binnen de WKR.

Stel je voor: een bedrijf met 100 werknemers besluit om iedereen een leasefiets aan te bieden. Het mooie is dat dit geen invloed heeft op de WKR-ruimte. Met andere woorden, deze regeling kan gemakkelijk naast andere vergoedingen worden aangeboden zonder dat het de beschikbare fiscale ruimte beperkt. Het resultaat? Een slimme en effectieve manier om duurzaamheid binnen het bedrijf te stimuleren, zonder dat er fiscale obstakels op de weg liggen.

Maar dat is niet alles. Hetzelfde bedrijf kan werknemers ook een elektrische auto aanbieden via een salary sacrifice-regeling. Dit houdt in dat de werknemer een deel van zijn of haar salaris inlevert in ruil voor het gebruik van de auto. Het voordeel? De werknemer profiteert van belastingvoordelen, terwijl het bedrijf geen druk uitoefent op de WKR. Zo snijdt het mes aan twee kanten: medewerkers krijgen toegang tot milieuvriendelijke vervoersmiddelen en het bedrijf blijft financieel flexibel en fiscaal efficiënt.

Kortom, door slim gebruik te maken van deze regelingen, kan een bedrijf duurzaamheid op meerdere fronten bevorderen, zonder de fiscale beperkingen van de WKR. Een win-win voor zowel het bedrijf als de werknemers!

4. Collectieve afspraken met groene energie aanbieders

Bedrijven kunnen collectieve afspraken maken met energieaanbieders om werknemers korting te geven op groene energie voor thuis. Dit valt niet onder de WKR, waardoor het een aantrekkelijke optie is om duurzaamheid te bevorderen zonder fiscale nadelen.

Stel je voor: Een bedrijf sluit een overeenkomst met een leverancier van groene energie om zijn werknemers een korting te bieden op duurzame energie. Dit initiatief is financieel voordelig voor de medewerkers en beïnvloedt de fiscale ruimte van het bedrijf niet. Zo kunnen bedrijven duurzame keuzes aanmoedigen zonder belastingtechnische beperkingen te ondervinden. Dit biedt een effectieve manier om milieuvriendelijke keuzes te bevorderen en tegelijkertijd de belastingvoordelen te behouden—een win-win voor zowel het bedrijf als het milieu.

Praktijkvoorbeelden van groene en duurzame arbeidsvoorwaarden

Ondanks de uitdagingen zijn er bedrijven die innovatieve groene en duurzame arbeidsvoorwaarden aanbieden:

• KPN: dit bedrijf richt zich voornamelijk op mobiliteit door fietslease programma's en vergoedingen voor elektrische voertuigen aan te bieden, die buiten de WKR vallen. Dit maakt deze voordelen fiscaal aantrekkelijk en breed inzetbaar voor werknemers.
• Achmea: Achmea onderscheidt zich door ook een duurzaamheidsbudget aan te bieden voor investeringen in zonnepanelen en warmtepompen. Hoewel dit budget een sterke stap in de richting van duurzaamheid is, blijft het door de hoge kosten van deze technologieën voorbehouden aan een beperkte groep werknemers, wat aangeeft hoe moeilijk het is om dergelijke initiatieven breed te implementeren.
• Rabobank: Rabobank biedt duurzame mobiliteitsoplossingen aan door werknemers gratis of gereduceerde OV-abonnementen aan te bieden, wat bijdraagt aan het verminderen van CO2-uitstoot en verkeersdrukte.

De toekomst van groene arbeidsvoorwaarden

Groene en duurzame arbeidsvoorwaarden zijn tegenwoordig een cruciaal onderdeel van moderne arbeidscontracten, met een sterke nadruk op milieuvriendelijke keuzes en lange termijn impact. Mobiliteitsopties zoals fietsleasing en elektrische voertuigen bieden een slimme manier om duurzaamheid te bevorderen zonder fiscale problemen. Daarnaast kunnen bedrijven ook profiteren van collectieve afspraken met groene energieaanbieders of adviesdiensten voor woningverduurzaming. Deze initiatieven helpen bedrijven om op verschillende manieren bij te dragen aan een duurzame toekomst, terwijl ze binnen de fiscale grenzen blijven.

Het vinden van de juiste balans tussen ambitieuze duurzaamheidsdoelen en de praktische beperkingen van fiscale regelgeving blijft een uitdaging. Gelukkig laten bedrijven zoals Achmea, KPN en Rabobank zien dat er veel creatieve en effectieve manieren zijn om groene arbeidsvoorwaarden te integreren, afgestemd op hun specifieke behoeften en mogelijkheden. Dit biedt een inspirerend voorbeeld voor andere organisaties die willen bijdragen aan een duurzamere wereld, zonder concessies te doen aan fiscale voordelen.